EMDR Terapisi Nedir?
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) Terapisi, farklı terapi ekollerinden ögeler barındıran ve farklı psikiyatrik tanılara özel olarak standartlaştırılmış protokoller içeren, tamamlayıcı bir terapi yöntemidir.
EMDR’ye göre rahatsızlıkların, olumsuz duygu, düşünce ve davranışların temelinde işlevsel olmayan, uyum bozucu, uyumlu şekilde işlenmeden saklanmış travmatik ve olumsuz anılar yatar. Bireyin, “Ben beceriksiz biriyim” gibi kendisine yönelik olumsuz inançları, kendini ifade etmekten korkma gibi olumsuz duygusal tepkileri ve iş yerinde sunum yapacağı günün sabahında mide ağrısı yaşama gibi rahatsızlık veren bedensel tepkileri, bireyin yaşadığı problemin semptomları yani bugün gözlemlenen dışavurumları olarak ele alınır. Bu olumsuz inanç ve duygulara sebep olan işlenmemiş anıların tetikleyicileri şimdiki zaman olaylarıdır.
Taciz, tecavüz, doğal afetler, savaş, kayıp yaşantıları, şiddete maruz kalma, çocukluk çağında deneyimlenen travmatik yaşantılar, ihmal, önemsenmeme, reddedilme, başarısızlık, günlük yaşamda, iş yerinde, aile içinde, okulda deneyimlenen olumsuz yaşantılar vb. işlenmemiş anıları oluşturur.
Adaptif İşleme Modeli’nin açıkladığı gibi bazen beyin çok yoğun bir travmatik olay ile karşılaştığında bu travmatik anıyı işleyemez, tıkanıklık yaşar, yani yeni bilgiyi işleyip depolayamaz, geçmiş anılarla bağlantı kuramaz ve daha sonra sonra deneyimlenecek benzer olumsuz olaylara ve tetikleyicilere verilebilecek sağlıklı tepkileri saklayamaz. Sonuç olarak bu travmatik anılar yaşamı olumsuz yönde etkilemeye başlar, bireyin günlük yaşamına devam etmesini zorlaşır, günlük yaşamda karşısına çıkan tetikleyiciler karşısında birey, travmatik anının yarattığı tüm duygu ve düşünceleri tekrar yaşıyor gibi deneyimler.
EMDR, bu tür saklı işlenmemiş anıların işlenmesini sağlar. Beynin zamanında yapamadığı işlemi yapmasını sağlayarak, saklı anı ile diğer anı ağları arasında ilişki kurularak, öğrenmenin sağlanmasını ve bilginin uyumlu bir şekilde depolanmasını sağlar. Sonuç olarak travmatik anı artık danışanı rahatsız etmez rahatsız olmaz ve bu anıya farklı ve sağlıklı bir açıdan bakmaya başlar.
EMDR Terapisi, geçmiş-gelecek-şimdi işe çalışan üç yönlü ve 8 aşamalı (tedavi planı, hazırlık, değerlendirme, duyarsızlaştırma, yerleştirme, beden tarama, kapanış, yeniden değerlendirme) bir protokol içerir. Tedavi hedefi, bireyi geçmişte deneyimlediği travmatik yaşantılara karşı duyarsızlaştırarak (bu anıların adaptif olarak işlenmesini sağlayarak), bugün yaşanan semptomların iyileştirilmesi ve gelecekte karşılaşılabilecek benzer olumsuz, travmatik yaşantılar ile sağlıklı ve uyumlu şekilde baş edilebilmesini sağlamaktır.
KAYNAK: EMDR Nedir? (2022, 20 Kasım). EMDR Türkiye. Erişim Adresi: www.emdr-tr.org/emdr-nedir/